داربست و اسکافولد در صنعت ساختمان‌سازی بسیار پرکاربرد هستند و در اکثر پروژه‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود. با توجه به این که واژه اسکافولد در انگلیسی معنای داربست را می‌دهد، بسیاری این دو را با هم اشتباه می‌گیرند؛ اما در واقع با یکدیگر متفاوت هستند و هر کدام مزایا و معایب مخصوص خودشان را دارند. در این مقاله به تفاوت اسکافولد و داربست می‌پردازیم تا با کمک آن بتوانید یک انتخاب هوشمندانه برای پروژه عمرانی خود داشته باشید.
قبل از اینکه به توضیح تفاوت اسکافلد و داربست بپردازیم، بهتر است ابتدا هر کدام را به طور جداگانه معرفی کنیم:
داربست چیست؟
داربست فلزی، سازه‌ای موقت است که برای پشتیبانی از سازه اصلی در حین ساخت‌وساز به کار می‌رود. کارگران همچنین می‌توانند از آن به‌عنوان سکویی برای انجام کارهای ساختمانی در ارتفاعات مختلف استفاده کنند. انواع مختلف داربست‌ها عبارت‌اند از: اسکافولد، فولادی، کنسولی، دوتایی، معلق، پایه‌دار و تک.
اسکافولد چیست؟
اسکافولد یا داربست مثلثی، نوعی سازه مدولار است که برای کار در ارتفاعات بسیار زیاد، به‌خصوص در ساخت پل‌ها و برج‌های بلند، مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع داربست‌ها به دلیل طراحی مثلثی و نر و ماده، استحکام و امنیت بالایی دارند و درعین‌حال مقرون‌به‌صرفه هستند. این داربست‌ها معمولاً در ابعاد 100 در 120 یا 75 در 120 ساخته می‌شود.
تفاوت اسکافولد و داربست از نظر کاربرد در ساخت سازه‌ها
اسکافولد نوعی داربست مثلثی است که به دلیل تنوع کاربردی، از داربست‌های سنتی متمایز می‌شود. علاوه بر ساخت نمای ساختمان، از اسکافولد برای زیرسازی و قالب بندی بتن سازه‌های مرتفع (مانند پل‌ها)، تعمیرات دستگاه‌های مرتفع در صنایع، نصب تأسیسات و برق‌کاری زیر سقف و … نیز استفاده می‌شود. تنوع کاربردی اسکافولد به دلیل ساختار مدولار و اتصالات ساده آن است که نصب و برچیدن سریع آن را امکان‌پذیر می‌کند. این ویژگی به نوبه خود، سرعت اجرای پروژه را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
پیشنهاد می کنیم این مقاله را از دست ندهید: داربست شورینگ
مشخصات و قسمت‌های مختلف اسکافولد
داربست مثلثی از لوله‌های فلزی یا لوله اسکافلد با اندازه‌های دقیق و مشخص ساخته می‌شود. این لوله‌ها باید بدون درز و شکاف باشند، زیرا در غیر این صورت استحکام لازم برای بتن‌ریزی را نخواهند داشت. قسمت‌های مختلف اسکافولد شامل موارد زیر است:
- صفحه کفی
- پیچ تنظیم
- میل مهار افقی و مایل
- پین‌های داربست
تفاوت اسکافولد و داربست
در این بخش به تفاوت اسکافولد و داربست می‌پردازیم. هر دو سازه‌های موقتی هستند که برای پشتیبانی از سازه اصلی در حین ساخت‌وساز استفاده می‌شوند. این دو نوع سازه، تفاوت‌های کلیدی با یکدیگر دارند. از نظر ظاهری داربست از لوله‌های ساده تشکیل شده است؛ اما اسکافولد معمولاً به شکل مثلثی مورداستفاده قرار می‌گیرد. اسکافولد به دلیل استحکام بالایش، برای کار در ارتفاعات زیاد و از داربست برای کارهای در ارتفاع کم و متوسط، مناسب است.
همچنین اسکافولد به دلیل ساختار مدولاری که دارد، جابه‌جایی آسان‌تری نسبت به داربست معمولی دارد. همچنین نحوه اتصال این دو داربست با یکدیگر متفاوت است.
مزایا و معایب استفاده از اسکافولد در ساخت سازه
داربست‌های مثلثی به دلیل مزایای متعددی که دارند، به طور فزاینده‌ای در صنعت ساخت‌وساز محبوب شده‌اند. طراحی مثلثی این داربست‌ها، دسترسی آسان به سطوح مختلف را فراهم می‌کند. همچنین سطوح پهن و صاف داربست مثلثی، تعادل و ثبات بیشتری را برای کارگران ایجاد می‌کند و به دلیل استحکام بالای آن، ایمنی بالایی برای کارگران به وجود می‌آورد.
استفاده از مواد باکیفیت و استحکام بالا، سبب عمر طولانی این قطعات و ظرفیت باربری بالای آن شده است. اتصالات ساده اسکافولد، تولید و سرهم‌بندی آن را بسیار آسان می‌کند. همچنین به دلیل قابلیت تنظیم ارتفاع و تنوع در اتصالات، برای استفاده در شرایط مختلف بسیار مناسب است. از معایب اسکافولد نیز می‌توان به قیمت بالای آن و نیاز به آموزش افراد برای برپایی آن اشاره کرد. همچنین به دلیل فشرده بودن، کارکردن در زیر و اطراف آن سخت است. این تفاوت اسکافولد و داربست باعث می‌شود تا در شرایط مختلف، هرکدام نسبت به دیگری برتری داشته باشد.
معایب استفاده از داربست سنتی
استفاده از داربست‌های سنتی معایب متعددی دارد که می‌تواند سلامتی کارگران و رهگذران را به خطر اندازد. استفاده از تخته‌های چوبی غیرثابت، آغشته به مواد لغزنده، شکسته یا چند تکه در این نوع داربست خطر سقوط کارگران را افزایش می‌دهد. همچنین لوله‌ها در این نوع داربست ممکن است در اثر زنگ‌زدگی یا وزن زیاد شکسته شوند.
لوله‌ها و بست‌های فلزی رسانای برق هستند و در صورت تماس با کابل‌های برق، خطر برق‌گرفتگی وجود دارد. سقوط مصالح و ابزار کار از روی داربست می‌تواند به رهگذران آسیب برساند و برای جلوگیری از این اتفاق باید از حفاظ استفاده کرد. همچنین این نوع داربست دارای عیب‌های دیگری همچون زمان‌بر بودن نصب و برچیدن، اشغال فضای زیاد، نیاز به نیروی انسانی زیاد و هزینه بالای نگهداری آن اشاره کرد.
پیشنهاد می کنیم این مقاله را از دست ندهید: داربست کاپلاک
موبایل اسکافولد چیست؟
موبایل اسکافولد یا داربست متحرک، نوعی داربست است که بر روی چرخ نصب شده و قابلیت جابه‌جایی آسان را فراهم می‌کند. این نوع داربست برای کار در ارتفاعات مختلف، به‌خصوص در سطوح ناهموار ، مناسب است. در این نوع اسکافولد، حداکثر ارتفاع مجاز 9.6 متر است. برای ارتفاعات بیشتر به مهارت نیاز است و داربست باید مهار شود. همچنین نسبت ارتفاع به عرض برای این نوع، 3 به 1 است. یعنی به ازای هر 3 متر ارتفاع، دارای عرض 1 متر باشد. چرخ‌ها باید دارای قطر خارجی بیشتر از 12.5 سانتی‌متر بوده و مجهز به قفل ایمنی باشند.
موبایل اسکافولد باید علائم هشداری مناسب را داشته و استفاده از آن راحت باشد. همچنین برای ایمنی بیشتر مجهز به میدریل و گاردهای هند ریل باشد. در داربست معمولی کمتر از این تجهیزات استفاده می‌شود و این تفاوت اسکافولد و داربست معمولی، موجب ایمنی بیشتر مدل اسکافولد می‌شود. تخته‌های مورداستفاده در آن از دو طرف با سیم مفتولی بسته شوند و فاصله‌ای بیشتر از دو سانتی‌متر نداشته باشند.
از مزایای موبایل اسکافولد می‌توان به جابه‌جایی آسان و سریع، استفاده در سطوح ناهموار، ایمنی بالا و قابلیت استفاده در پروژه‌های ساختمانی مختلف اشاره کرد. معایب این نوع اسکافولد، قیمت گران و محدودیت ارتفاع مجاز آن است.
آشنایی با مصالح مختلف در ساخت‌وساز نیز به شما در انتخاب ابزار مناسب و تجربه یک ساخت‌وساز مؤثرتر کمک خواهد کرد. با شناخت تفاوت اسکافولد و داربست، می‌توانید بهترین گزینه را باتوجه به شرایط پروژه و بودجه، برای پروژه عمرانی خود انتخاب کنید و به بهترین نحو نیاز خود را برطرف کنید.