واشرها قطعاتی هستند که برای جلوگیری از شل‌شدن پیچ‌ومهره‌ها، افزایش کارایی و توزیع بار مناسب بین آنها استفاده می‌شوند. در حقیقت واشرها در زیر را یا روی مهره‌ها قرار می‌گیرند و می‌توانند نیروی اصطکاک بین پیچ‌ومهره را افزایش دهند. این قطعه کوچک کارایی بسیار بالایی داشته و مانع باز شدن مهره در طول زمان می‌شود. به همین دلیل در صنایع مختلف کاربردهای اساسی و مهمی را ایفا می‌کند.
از جمله صنایعی که از پیچ‌ومهره زیاد استفاده می‌شود و در نتیجه لزوم استفاده از واشر در آن افزایش می‌یابد، صنعت ساختوساز است. در این مقاله به بررسی کاربرد واشر کاس قالب بندی که از انواع واشرهای استفاده شده در این صنعت است، خواهیم پرداخت.
واشر کاس قالب بندی چیست؟
واشر کاس که با نام‌های کاست، بشقابی یا تخت شناخته می‌شود، قطعه‌ای مربعی شکل از متریال فلز است که در ساختمان‌سازی به عنوان یکی از قطعات پرکاربرد در فرایند قالب‌بندی بتن، به همراه مهره خروسکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این واشر با طراحی خاص، جهت افزایش مقاومت، تحمل بیشتر بار و ایجاد سطح اتکای بیشتر به وجود آمده است. بنابراین در فرایند پرسکاری فرمی خاص به خود می‌گیرد و می‌تواند بار بیشتری را تحمل کند.
همچنین لازم به ذکر است سوراخی که در وسط این واشرها تعبیه گردیده، برای عبور بولت قالب بندی در فرایند قالب‌بندی بتن در نظر گرفته شده است. این واشر به دلیل نوع ساختار و شکل ظاهری که دارد، می‌تواند نیروی وارد شده را توزیع نموده و با این‌کار امکان استفاده از حداکثر ظرفیت بولت را فراهم نماید.
ویژگی‌های واشر کاس قالب بندی
با توجه به اینکه مهم‌ترین کاربرد واشرهای کاس، ایجاد اصطکاک و افزایش استحکام اتصالات است، بنابراین خود واشر باید از استحکام بسیار بالایی برخوردار باشد تا بتواند مانع شل‌شدن مهره خروسکی قالب بندی در حین کار شود. همچنین این واشرها برای افزایش اصطکاک و مقاومت معمولاً به صورت دندانه‌ای طراحی می‌شوند.
با توجه به اینکه واشرهای کاس به منظور افزایش کارایی عملیات بتن‌ریزی طراحی شده‌اند، دارای سطح ضد لغزش بوده، مانع ایجاد ارتعاش و ورود مایعات می‌شوند. همچنین با پر کردن فاصله بین مهره خروسکی و بولت مانع از شل شدن آن و خراب شدن قالب‌بندی در هنگام بتن‌ریزی خواهند شد.
مزایای استفاده از واشرهای کاس
استفاده از واشر کاست قالب بندی مانع از چرخش بولت و مهره خروسکی شده و باعث توزیع یکنواخت فشار و نیروها وارد شده از سمت بتن می‌گردد. علاوه بر آن کاربرد واشر کاس باعث استحکام و مقاومت بیشتر مهره خروسکی و بولت می‌شود.
یکی دیگر از مزایای استفاده از واشرهای کاس، قیمت مناسب در برابر کارایی بالای آنها در عملیات بتن‌ریزی محسوب می‌شود؛ به طوری‌که عدم استفاده از آن می‌تواند خسارات زیادی را به بار آورد. علاوه بر آن وجود واشر کاست مانع چرخیدن مهره و کاهش فشار حاصل از بستن آن می‌شود، در نتیجه از خراب شدن یا شکستگی آن جلوگیری می‌کند.
کاربرد واشر کاس قالب بندی
اصلی‌ترین کاربردی که واشرهای تخت دارند، مهار و کنترل بار وارده از دیواره‌های قالب بتن محسوب می‌شود. به طور کلی وقتی که سولجر در پشت بند قالب بتن استفاده می‌شود این قطعه پشت بولت قرار گرفته و باعث می‌شود، توزیع نیرو به یک اندازه صورت پذیرد و از له شدن موضعی جلوگیری کند. در حقیقت به دلیل ساختاری که این واشرها دارند امکان استفاده از حداکثر ظرفیت بولت را فراهم می‌کنند.
بنابراین می‌توان گفت وظیفه اصلی این واشر افزایش سطح اتکا به منظور توزیع مناسب نیرو وارده و جلوگیری از له‌شدگی موضعی است. با این قابلیت واشرهای کاست می‌توانند بولت‌هایی که توسط حفره‌ها ایجاد شده و از قالب عبور می‌کنند را مهار نمایند.
این واشرها به دلیل جنس سخت و مقاومی که دارند، می‌توانند فشار به وجود آمده را به خوبی تحمل کنند و به همراه مهره خروسکی برای اتصال بولت تمام رزوه یا بولت عصایی سولجر به کار گرفته شوند. به همین دلیل در بازار این واشرها با نام واشر پشت سولجر نیز شناخته می‌شوند.
عملکرد و کاربرد واشر کاس در عملیات بتن‌ریزی
برای آشنایی با عملکرد و کاربرد واشر کاس قالب بندی باید با عملیات بتن‌ریزی در ساختوساز آشنا شوید. در همین راستا باید بدانید که برای کنترل و مهار بار وارده از بتن به دیوارها از بولت‌ها به منظور دوختن طرفین قالب‌ها استفاده می‌کنند. برای این‌کار پشت قالب‌ها سولجر‌هایی قرار می‌گیرد که نقش پشت‌بندی و حمایت از قالب‌ها را بر عهده دارند. بولت از حفره داخل قالب‌ها عبور می‌کند تا نقش حمایت‌کننده از قالب‌ها را ایفا نماید.
در اینجا برای افزایش کارایی بولت‌ها و ممانعت از له‌شدگی در طرفین قالب از دو واشر کاست و یک مهره خروسکی استفاده می‌کند. مهره خروسکی و واشر کاست قالب بندی در اطراف قالب قرار می‌گیرند و بولت عبوری از قالب را در جای خود محکم نگه می‌دارند. با توجه به اینکه فشار زیادی در هنگام بتن‌ریزی بر روی قالب‌ها وارد می‌شود، مهره خروسکی و واشر کاست باید از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار باشند تا بتوانند فشار به وجود آمده را تحمل کرده و با پخش کردن آن مانع از خراب شدن قالب و بولت گردند.
مشخصات فنی واشر کاست
معمولاً برای اینکه در عملیات بتن‌ریزی واشر کاست بتواند فشار زیادی را تحمل کند، باید جنس مرغوبی داشته و دارای ضخامت مناسبی باشد. معمولا واشرها با ورق‌هایی با ضخامت ۴ یا ۵ میلی‌متر تولید می‌شوند. لازم به ذکر است هر چقدر که ضخامت واشرها افزایش پیدا کند، کیفیت آنها نیز بیشتر خواهد شد. به طور کلی ابعادی که برای واشرها در نظر گرفته می‌شود، مربع‌های ۱۰ ×۱۰ یا ۱۱ × ۱۱ بوده و از وزن تقریبی در حدود ۳۷۵ تا ۴۰۰ گرم برخوردار هستند.
نکات خرید واشر کاس
برای اینکه در عملیات بتن‌ریزی با مشکل روبرو نشوید، باید در انتخاب واشر کاست حساسیت ویژه‌ای به خرج دهید. پارامترهایی مانند جنس و متریالی که در ساخت واشر به کار رفته، مطابقت آن با شرایط آب‌و‌هوایی و موقعیت اتصال آن، برای افزایش کاربرد واشر کاس قالب بندی و خرید این قطعه از اهمیت بالایی برخوردار هستند. همچنین باید هنگام خریداری آن به ظاهر واشر توجه نمایید و مطمئن شوید که هیچ‌گونه پلیسه یا زائده‌ای بر روی واشر وجود نداشته باشد.
باید در نظر داشته باشید وجود ترک‌خوردگی یا هرگونه برآمدگی بر روی واشر نشان‌دهنده عدم مرغوبیت محصول خریداری شده بوده و امکان دارد در طول بتن‌ریزی با فشارهای وارد شده، دچار شکستگی و اختلال در کار شود. به همین دلیل باید واشر از لحاظ تست سختی آلیاژ مورد بررسی قرار گرفته و این اطمینان وجود داشته باشد که برای انجام عملیات بتن‌ریزی مناسب است.
همچنین بهتر است واشر را از یک برند معتبر که کیفیت محصولات آن تضمین شده است تهیه نمایید تا واشر خریداری شده کارایی مناسب را داشته باشد. نکته مهم دیگری که در هنگام خرید واشر باید به آن توجه نمایید، اندازه و سایز مناسب واشر برای استفاده در عملیات بتن‌ریزی است. بر این اساس باید اندازه قطر درونی و بیرونی واشر، ضخامت آن و میزان قوس تراشه لبه و سطح واشر متناسب با محل کاربرد انتخاب گردند.
هرچند واشر کاست قالب بندی قطعه فلزی کوچکی است ولی در عملیات ساختمان‌سازی و قالب‌بندی بتن نقش مهمی دارد و یکی از تجهیزات قالب بندی مهم به شمار می رود. به طوری‌که نبودن آن می‌تواند در روند کار اختلال به وجود آورده و امکان دارد منجر به خسارات جبران ناپذیری شود. به همین دلیل هنگام انتخاب آن توجه به کیفیت محصول خریداری شده از اهمیت بالایی برخوردار است.