یکی از انواع قالب هایی که در پروژه های مختلف برای ساخت سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد، قالب بتن تونل فرم است. این نوع از قالب در دسته قالب بتن خاص قرار می گیرد و از آنجایی که امکان قالب بندی همزمان دیوارها و سقف ها در این نوع قالب بتن وجود دارد، از محبوبیت زیادی بین مجریان پروژه های ساختمانی و پروژه های عمرانی و ساخت تونل، برخوردار است.
استفاده از این قالب سرعت اجرای پروژه را افزایش می دهد و دلیل آن هم این است که به طور همزمان امکان اجرای سقف و دیوارها را برای شما فراهم می کند. همچنین این قالب با اغلب شرایط جغرافیایی سازگار است و امکان استفاده از آن در تمامی نواحی فراهم است. اما پیش از سفارش و استفاده از این نوع قالب در پروژه های عمرانی بهتر است با اجزای تشکیل دهنده این قالب بتن آشنا شوید تا بتوانید درک بهتری از نیازمندی های اجرای پروژه و بتن ریزی سازه در صورت استفاده از این قالب را داشته باشید.
برای آشنایی با اجزای قالب تونل فرم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
اجزای قالب تونل فرم
یک قالب تونل فرم برای اجرای قسمت های مختلف یک سازه کاربرد دارد. اجزای قالب تونل فرم به شما این امکان را می دهند تا در ساخت پروژه های خود از این قالب به شکل بهینه و برای افزایش سرعت کار ساخت استفاده کنید. این اجزا شامل موارد زیر هستند.
تراس و براکت بیرونی
برای ایجاد سطح اتکا در سطوح خارجی سازه، مانند دیوار های برشی خارجی و نمای ساختمان ها از براکت استفاده میگردد. این براکت در سایز ۱۲۰ * ۱۲۰ سانتی متری بصورت استاندارد تولید میگردد. این جز قالب تونل فرم کار شما را برای تنظیم دیوار های برشی خارجی و به عنوان مهاربند گوشه ای آسان تر می کند.
قالب های عمودی دیوار
پنل های عمودی لارج پنل (Side pannel) که بستر بتن ریزی دیوار ها را فراهم می کند، تشکیل شده از چند پنل استاندارد کوچک تر می باشد. این پنل ها قابلیت اتصال به یکدیگر را داشته و یکی از اجزا اصلی هندسه تونلی در قالب های تونل فرم است.
قالب های دیوار انتهایی
یکی دیگر از اجزای قالب تونل فرم قسمت قالب دیوار انتهایی است. به پنل های عمودی مستقر در بخش انتهایی قالب تونل فرم اصطلاحا Back pannel گویند. این پنل همانند سایر پنل ها از پنل های کوچک تر تشکیل شده و قابلیت اتصال به یکدیگر را دارند.
قالب های سقف
یکی از مهم ترین اجزای قالب تونل فرم، بخش قالب سقف است. پنل های افقی در سیستم تونل فرم که بستر بتن ریزی سقف را فراهم می کنند، پنل سقف یا Roof pannel نام دارد . این پنل ها توسط جک های مورب زیرین حمایت شده و برای ایجاد خیز مثبت در قالب، قابل تنظیم است.
قالب های محدود کننده سقف
این قطعات که در انتهای پنل های سقف نصب شده و از خروج بتن از کناره های پنل جلوگیری می کند، یکی از اجزای بخش سقف قالب بتن تونل فرم است. اتصالات بصورت نصب شده بر روی این پنل ها می باشد .
رامکا
برای هدایت پنل ها و قرار گیری صحیح پنل ها، مطابق مرحله قبلی لازم است تا بتن ریزی هر مرحله تا ارتفاعی بالاتر از سقف در قسمت دیواره ها ادامه یابد. ایجاد این بخش که رامکا نام دارد به وسیله قطعاتی فلزی با قرار گیری در راستا دیواره ها امکان پذیر است.
بازشوهای درب، پنجره، سقف
اجرای opening ها در سازه از لازمه های سیستم قالب بندی تونلی است. با قرار گیری کلاف های فلزی درون قالب ها، بتن بصورت مقید حرکت کرده و بازشو ها ایجاد میگردد. این بازشو ها می تواند محل قرار گیری درب، پنجره و یا چاله آسانسور باشد؛ از این رو یکی از بخش ها و اجزای حیاتی قالب تونل فرم به شمار رفته و در پروژه های مهم عمرانی توجه به این اجزا بسیار اهمیت دارد.
تجهیزات و سایر متعلقات قالب تونل فرم (بولت، میان بولت مخروطی و…)
تجهیزات و اتصالات مختلفی در قالب تونل فرم به کار گرفته می شوند تا در کنار یکدیگر سایز اجزای قالب تونل فرم را که در بالا به آن ها اشاره کردیم را به هم متصل کنند. این تجهیزات و اتصالات در نهایت به شکل دهی قالب بتن تونل فرمی می انجامد که امکان ایجاد ساختار سقف و دیوارهای سازه را فراهم می کنند.
اتصالات مورد استفاده در سیستم قالب بندی تونل فرم از تجهیزات معمول همچون بولت ها، مهره ها، میان بولت ها، جک های مورب و چرخ ها، خرپا اتصال جرثقیل و… می باشد. استفاده از این اتصالات در نهایت یک قالب کلی از تونل فرم را آماده می سازد و برای افزایش سرعت اجرای پروژه مورد استفاده قرار می گیرد.
اجزای سازنده قسمت سقف قالب تونل فرم
قسمت سقف در قالب تونل فرم، یکی از بخش های بسیار مهم و اساسی در ساخت سازه ها به حساب می‌آید. در بخش سقف قالب تونل فرم، اجزای مختلفی به کار گرفته می‌شوند که هر کدام به نوعی در ایجاد استحکام، دقت و کیفیت بتن ریزی نقش دارند. به همین دلیل، آشنایی با اجزای این قسمت برای اطمینان از اجرای درست پروژه های عمرانی ضروری است.
پنل های سقف
پنل سقف یکی از اجزای مهم سیستم قالب تونل فرم است که وظیفه ایجاد بستر مناسب برای بتن ریزی سقف را بر عهده دارد. این پنل های افقی برای توزیع یکنواخت بتن در سطح سقف طراحی شده‌اند. پنل های سقف توسط جک های مورب زیرین حمایت می‌شوند و امکان تنظیم دارند تا خیز مثبت مورد نظر را در قالب ایجاد کنند. این ویژگی‌ها باعث بهبود کیفیت بتن ریزی و افزایش دقت در اجرای سقف می‌شود، ضمن اینکه استحکام کلی سازه را نیز تضمین می‌کند.
جک های مورب
جک های مورب کاربردی شبیه به جک سقفی داشته و وظیفه پشتیبانی از پنل های سقف را دارند. این جک ها در زیر پنل ها قرار می‌گیرند و از حرکت و جابه‌جایی ناخواسته پنل ها در طول فرایند بتن ریزی جلوگیری می‌کنند. این جک ها معمولا قابلیت تنظیم دارند تا فشار وارد بر پنل ها را کنترل کرده و استحکام قالب سقف را تضمین کنند.
محدود کننده های سقف
محدودکننده ها قطعاتی هستند که در انتهای پنل های سقف نصب می‌شوند و از خروج بتن از کناره ها و اطراف قالب جلوگیری می‌کنند. این اجزا به شکل اتصالات نصب شده بر روی پنل ها عمل کرده و باعث می‌شوند تا بتن تنها در بخش های تعیین شده جریان پیدا کند، که نتیجه آن جلوگیری از ایجاد نقص های احتمالی در سازه است.
رامکا
رامکا نیز یکی دیگر از اجزای سیستم قالب تونل فرم است که به منظور هدایت و تثبیت دقیق پنل ها در حین نصب قالب طراحی شده است. برای این که پنل ها به درستی در جای خود قرار گیرند، بتن ریزی هر مرحله باید تا ارتفاعی بالاتر از سطح سقف در دیواره ها ادامه یابد. این فرآیند با استفاده از قطعات فلزی که به طور عمودی و در راستای دیواره ها قرار می‌گیرند، امکان پذیر است و موجب می‌شود تا پنل ها به درستی هدایت و ثابت شوند.
اجزای سازنده قسمت دیوار قالب تونل فرم
برای دیوار قالب تونل فرم، اجزای خاصی وجود دارد که طراحی و ساخت آنها برای عملکرد بهینه در این سیستم‌ها اهمیت زیادی دارد. دیوار قالب تونل فرم معمولا به طور یکپارچه و در قالب های عمودی طراحی می‌شود که از آنها برای قسمت ساخت دیوار ساختمان استفاده می‌شود. اجزای اصلی قسمت دیوار قالب تونل فرم شامل موارد زیر هستند:
پنل های عمودی
پنل های عمودی که ساختار اصلی دیوارهای قالب تونل فرم را تشکیل می‌دهند، معمولا از چندین پنل کوچکتر به هم متصل شده‌اند. این پنل ها به عنوان بستر بتن ریزی دیوارها عمل کرده و با استفاده از اتصالات ویژه، هم راستایی و پایداری قالب را در حین بتن ریزی حفظ می‌کنند. به طور خاص، پنل های عمودی در قالب تونل فرم برای ایجاد دیوارهای ضخیم و مقاوم در برابر بارهای مختلف طراحی شده‌اند.
پنل های دیوار انتهایی
این پنل ها که در انتهای قالب تونل فرم قرار می‌گیرند، برای حفظ استحکام و جلوگیری از جابه‌جایی قالب در حین بتن ریزی ضروری هستند. پنل های دیوار انتهایی به کمک اتصالات محکم به یکدیگر متصل می‌شوند و فضای داخلی قالب را محصور می‌کنند. آن ها با نگهداری قالب در موقعیت ثابت، از نشت بتن و ایجاد مشکلات ساختاری جلوگیری می‌کنند.
براکت بیرونی
براکت قالب برای ایجاد سطح اتکا در قسمت های بیرونی سازه، مانند دیوارهای برشی خارجی و نمای ساختمان ها استفاده می‌شوند. این براکت ها معمولا در ابعاد استاندارد ۱۲۰×۱۲۰ سانتیمتر ساخته می‌شوند و به تثبیت قالب ها در موقعیت دقیق خود کمک می‌کنند.
سیستم های اتصال و قفل کننده
برای ثابت نگه داشتن قالب ها و جلوگیری از جابجایی در هنگام بتن ریزی، از سیستم های قفل کننده و اتصالات مکانیکی مانند پیچ و مهره یا سیستم های هیدرولیکی استفاده می‌شود.
قطعات تقویت کننده
شامل میلگردها و شبکه های تقویتی هستند که در دیوار قالب برای تقویت بتن و تحمل بارها به کار می‌روند. میلگردها و عناصر تقویتی بر اساس طراحی سازه درون قالب قرار داده می‌شوند.
تجهیزات مورد نیاز ساخت قالب تونل فرم
برای اتصال و تقویت بخش های مختلف قالب تونل فرم، از تجهیزات و اتصالات ویژه‌ای استفاده می‌شود. این تجهیزات قالب بندی به صورت کلی باعث افزایش سرعت اجرای پروژه و دقت در فرآیند بتن ریزی می‌شوند.
بولت‌ها و مهره‌ها: این اتصالات برای اتصال اجزای مختلف قالب تونل فرم به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. با استفاده از بولت‌ها و مهره بولت ها، قالب ها به صورت محکم و ثابت در موقعیت خود قرار می‌گیرند.
میان بولت ها
میان بولت ها به عنوان رابط بین اجزای مختلف قالب عمل کرده و استحکام کلی قالب را افزایش می‌دهند. این اتصالات معمولا در نقاط حساس قالب قرار داده می‌شوند تا از باز و بسته شدن غیرمجاز آنها جلوگیری کنند.
خرپا: برای نصب و جابجایی قالب های تونل فرم سنگین، از خرپاها استفاده می‌شود. این تجهیزات به تسهیل فرآیند نصب و انتقال قالب ها کمک کرده و زمان اجرای پروژه را کاهش می‌دهند.
بازشوهای درب و پنجره: در سیستم قالب تونل فرم، بازشوهای درب و پنجره نقش مهمی دارند. این بازشوها به کمک کلاف های فلزی در داخل قالب ایجاد می‌شوند و امکان طراحی محل قرارگیری درب ها و پنجره ها را فراهم می‌کنند. این بخش از سیستم قالب تونل فرم در پروژه های بزرگ و حساس اهمیت زیادی دارد.
پیچ تنظیم: یکی دیگر از تجهیزات قالب تونل فرم، پیچ تنظیم است. این قطعه به شکل دهی دقیق قالب ها کمک کرده و تنظیمات ارتفاع و زاویه را با دقت بالا ممکن می‌سازد، به طوری که از هر گونه انحراف در زمان بتن ریزی جلوگیری می‌کند.
