در طراحی و ساخت ساختمان‌ها، عناصر بارز و آشکار سازه نظیر ستون‌ها، تیرها و کف و سقف از اهمیت به سزایی برخوردار هستند که نمای اصلی را تشکیل می دهند. اما در کنار این اجزای اصلی، وجود عناصر ثانویه و پشتیبان نیز برای تامین استحکام و پایداری کامل سازه ضروری است. در این میان، وال پست به‌عنوان یکی از این اجزای حیاتی اما کم‌تر شناخته‌شده، نقشی کلیدی در تامین و ایمنی سازه‌های ساختمانی ایفا می‌کنند.
با ما همراه باشید تا به پشت پرده این سازه های ساختمانی بپردازیم و بیاموزیم که چگونه این عناصر پنهان، نقشی بی بدیلی در استحکام و پایداری یک بنا یا سازه ایفا می کنند.
وال پست چیست؟
وال پست یا وادار، کلاف هایی با طول معین است که ساختارهای عمودی یا افقی مشابه ستون یا تیر دارد. وال پست باهدف اتصال دیوارها به اجزای سازه اصلی و جلوگیری از واژگونی آنها طراحی و اجرا می‌شوند. این عناصر کلیدی، بارهای وارده از جمله باد و لرزه را به قاب سازه‌ای منتقل کرده و در نتیجه پایداری و مقاومت ساختمان را تضمین می‌نمایند.
وال پست‌ها به عنوان اسکلت داخلی و اتصال دهنده دیوارهای غیر باربر به قاب اصلی سازه ساختمان، نقش بنیادین و غیرقابل انکاری در پایداری و مقاومت سازه ایفا می‌کنند. این عناصر ساختاری با طول و ابعاد مشخص، همچون کلاف‌هایی افقی و عمودی، وزن دیوارها را به طور موثر تحمل کرده و آن را به سیستم قاب‌بندی اصلی منتقل می‌نمایند.
وال پست همچنین با ایجاد پیوند محکم بین دیوارها و اجزای اصلی سازه، امکان استفاده از مصالح سبک تر در دیواره های غیر باربر را فراهم آورده و انعطاف پذیری بیشتری در طراحی معماری ساختمان ایجاد می نمایند. این ویژگی افق جدیدی را در طراحی های خلاقانه و نوآورانه باز کرده است.
انواع وال پست و ویژگی های آن ها
وال پست ها برای نصب دو حالت دارند؛ یا به صورت قائم و موازی با ستون می باشند و یا به صورت عمود بر قالب ستون به صورت افقی نصب می شوند. انواع وال پست با توجه به اتصلاتشان می تواند به کشویی، تلسکوپی و یا منقطع تقسیم بندی شوند.
وال پست قائم یا عمودی
در مواقعی که فاصله و فضای خالی بین دو دیوار زیاد باشد و یا به عبارتی طول دیوار بیشتر از حد مجاز (حداکثر ۴ متر) باشد، از وال پست قائم یا عمودی استفاده می شود. برای اجرای وال پست، از میلگردهایی با قطر ۱۰ میلی متر استفاده می گردد. در واقع هدف از اجرای وال پست قائم، توزیع یکنواخت نیروها و مهار نیروهای بیرونی وارد بر دیوار (باد و زلزله) می باشد.
در این روش اجرایی، قطعات ناودانی یا نبشی به صورت قطعه قطعه یا پیوسته مورد استفاده قرار می گیرند. شایان ذکر است که در این روش، دیوار به صورت مستقیم به ستون ها متصل نمی گردد. این روش اجرایی موجب ایجاد دیوارهای محکم و پایدار می شود، بدون اینکه به اتصال مستقیم دیوار به ستون ها نیاز باشد.
همچنین به منظور جلوگیری از ایجاد فاصله بین دیوار و وال پست، از مواد نرم و فشرده مانند یونولیت و پشم سنگ ضد آب استفاده می شود. این مصالح حدود ۱ سانتی متر ضخامت دارند و در حقیقت استفاده از این مصالح کمک شایانی به بهبود عملکرد و ایمنی دیوارها می نماید.
اتصال وال پست به کف سازه باید به صورت مفصلی انجام شود، اما این اتصال مفصلی در زیر سقف باید به گونه ای طراحی شود که به صورت کشویی (لغزشی) باشد. این طراحی کشویی زیر سقف، امکان جابه جایی و حرکت در راستای داخل صفحه دیوار را فراهم می کند.
پیشنهاد ناشر
ممکن است این را نیز بپسندید: مفصل نیوجرسی
وال پست افقی
برای دیوارهایی که ارتفاع آنها بیشتر از ۳.۵ متر است، باید از یه تیر افقی فولادی یا بتنی استفاده کرد تا ارتفاع آزاد دیوار کم شود. جهت جدا کردن دیوار از قاب سازه، باید یک نگهدارنده انتهایی (وادار) برای نگه داشتن این تیر نصب گردد. این نگهدارنده انتهایی باید حداقل ۱ متر از ستون فاصله داشته باشد، تا مانع تغییر شکل تیر نشود. برای اجرای تیر به نحوی که کاملا روی دیوار قرار گیرد و بار وزنی دیوار به تیر منتقل نشود، لازم است اتصال انتهای تیر به ستون به صورت مفصلی و قابل جابجایی در راستای دیوار صورت گیرد.
در صورتی که دیوار یک سر آزاد بیشتر از ۱.۵ متر طول داشته باشد، ضرورت استفاده از یک وال پست با اتصال کشویی وجود دارد. به طور کلی، برای دیوارهای بلند، استفاده از تیر افقی همراه با نگهدارنده انتهایی و اتصال کشویی به ستون‌ها، امکان جابجایی و انعطاف‌پذیری لازم را فراهم می‌کند.
در قالب بندی دیوار با ارتفاع بیش از ۳.۵ متر نیز به منظور کاهش ارتفاع آزاد دیوار، استفاده از عضو افقی با مقطع فولادی یا بتنی (تیرک) ضروری است. در این صورت، برای جداسازی مناسب دیوار از قاب سازه ای، اجرای وادار انتهایی جهت نگهداری تیرک الزامی می باشد. لازم به ذکر است که وادار انتهایی باید به گونه ای طراحی شود که حداقل در فاصله یک متری از ستون قرار گیرد، تا مانعی برای تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیک ایجاد نشود.
در خصوص نحوه اجرای تیرک، این عضو افقی باید به صورت کامل بر روی دیوار مستقر شود، به نحوی که بار ثقلی دیوار فوقانی به تیرک منتقل نگردد. همچنین، اتصال انتهای تیرک به ستون باید به صورت نشیمنی و دارای قابلیت جابجایی در راستای دیوار طراحی شود.
به طور خلاصه، در دیوارهای با ارتفاع زیاد، به کارگیری تیرک افقی همراه با وادار انتهایی و اتصال کشویی به ستون ها، امکان ایجاد انعطاف پذیری و جابجایی مناسب را فراهم می سازد.
پیشنهاد ناشر
ممکن است این را نیز بپسندید: آرماتور بندی اسپیرال
کاربردهای استفاده از وال پست در اجرای سازه
تقویت سازه: وال پست ها دیوارها را به ستون ها، تیرها و سقف متصل می کنند و به این ترتیب ثبات و مقاومت در برابر نیروهای خارجی را فراهم می سازند.
جلوگیری از واژگونی: وال پست ها دیوارها را در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد محافظت کرده و از واژگونی آنها جلوگیری می کنند. به عبارتی دیگر، وال پست ها تضمین کننده ثبات سازه ای هستند.
پشتیبانی و تقویت شکاف بزرگ دیوار: در دیوارهایی با شکاف های بزرگ، وال پست عمودی از کف تا تیرهای سقف استفاده می شوند تا بتوانند طول زیاد دیوار را پشتیبانی کنند.
استحکام سازه: وال پست قائم می توانند از فولاد یا بتن مسلح ساخته شوند و به کف و سقف متصل شده، بارها را انتقال داده و از فروریختن دیوار جلوگیری می کنند.
بهبود عایق حرارتی: استفاده از وال پست‌ها در ترکیب با بلوک‌های سبک بتنی و ساختار دیوارهای دو جداره، باعث ایجاد عایق حرارتی مناسبی می‌شود که به بهبود کارایی انرژی ساختمان کمک می‌کند.
کارایی چندمنظوره: وال پست ها در انواع ساختمان ها کاربرد دارند، تقویت کننده سازه، عایق بندی و قابلیت تحمل بار هستند و به یکپارچگی و دوام کلی سازه کمک می کنند.
کلام آخر
در مجموع، وال پست ها نقشی حیاتی در استحکام و پایداری ساختمان ها ایفا می کنند. این عناصر ساختاری، با طیف گسترده ای از کارکردها از جمله تقویت سازه ای، جلوگیری از واژگونی، پشتیبانی و تقویت شکاف های بزرگ دیوار، بهبود عایق حرارتی، به یکپارچگی و دوام کلی سازه کمک می کنند.
بدون دیدگاه