بتن و اجزای تشکیلدهندهی آن
یکی از مصالح پرمصرف در صنعت ساختمانسازی، بتن میباشد. بتن متشکل از سیمان، سنگدانه درشت یا مصالح سنگی درشتدانه (شن)، سنگدانهی ریز یا مصالح سنگی ریزدانه (ماسه) و آب میباشد. علاوه بر این مصالح که مواد اصلی تشکیل دهندهی بتن میباشند، مواد اصلاحکنندهی خواص بتن، یعنی مواد افزودنی، پوزولانها و مواد شبه سیمانی، نیز میتوانند در بتن استفاده شوند. این افزودنیها میتوانند خواص بتن را بسته به شرایط پروژه عوض کنند. به عنوان مثال بتن را دیرگیر یا زودگیر میکنند. یا از آن در برابر حملهی سولفاتها محافظت میکنند.
سیمان مورد استفاده در بتن
سیمانهای مورداستفاده در بتن معمولاً همان سیمانهای پرتلند هستند. سیمان پرتلند، نوعی سیمان هیدرولیکی است که در پنج نوع عمده و چند نوع خاص تولید میشود. هر یک از انواع سیمان ترکیبات و کاربرد به خصوصی دارند. برای آشنایی بیشتر با انواع سیمانهای مورد استفاده در بتن، میتوانید به بند ۹-۳-۲ مبحث نهم مقررات ملی ساختمان مراجعه نمایید.
سنگدانه یا مصالح سنگی
سنگدانههای با قطر بزرگتر از ۴.۷۵ میلیمتر (اندازهی چشمههای الک نمره ۴) را سنگدانهی درشت یا شن و سنگدانههای ریزتر از ۴.۷۵ میلیمتر را سنگدانهی ریز یا ماسه میگویند. سنگدانههای درشت مورد استفاده در بتن نباید بیش از حد بزرگ باشند چرا که سنگدانههای خیلی درشت در کیفیت بتن به دست آمده و کارایی بتن تأثیر منفی خواهند داشت. طبق بند ۹-۳-۳-۱ مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، بزرگترین اندازهی اسمی سنگدانههای درشت نباید از هیچ یک از مقادیر زیر بیشتر باشد:
۱) یک پنجم کوچکترین بعد داخلی قالب بتن
۲) یک سوم ضخامت دال
۳) سه چهارم حداقل فاصلهی آزاد بین میلگردها
۴) سه چهارم پوشش بتن روی میلگردها
۵) ۳۸ میلیمتر در بتن آرمه (بتن تقویت شده با میلگرد)
۶) ۶۳ میلیمتر در بتن حجیم غیرمسلح (بتن بدون میلگرد)
آب
آب به سه صورت در بتن بهکار میرود: آب مصرفی برای شستشوی سنگدانهها، آب به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهندهی بتن که در هنگام ساخت آن به کار میرود و آب مصرفی برای عملآوری بتن. آب مصرفی بتن در کارگاهها باید به گونهای حمل و نقل و نگهداری شود که احتمال ورود مواد مضر به داخل آن و نیز رشد خزهها و مواد آلی در آنها وجود نداشته باشد.
مواد افزودنی
مواد افزودنی یا چاشنیهای بتن موادی هستند که غیر از مواد اصلی (سیمان، آب و مصالح سنگی)، در حین اختلاط به بتن یا ملات افزوده میشوند. مقدار استفاده از افزودنیها در ترکیب بتن به طور کلی خیلی کم است و در تعیین نسبتهای اختلاط بتن به حساب نمیآیند. این مواد یک یا چند ویژگی بتن تازه یا سختشده را تغییر میدهند و هدف از کاربردآنها اصلاح برخی از این ویژگیها است، هرچند این مواد ممکن است موجب اختلال و بروز عیبهایی در ویژگیهای مطلوب بتن بشوند، که این امر نباید خارج از محدودهی مجاز استاندارد باشد. هنگام استفاده از افزودنیها همواره باید سازگاری آنها با یکدیگر و نیز با سیمان را مورد بررسی قرار داد. حداکثر میزان مواد افزودنی ۵ درصد وزنی سیمان میباشد. برای آشنایی بیشتر با نقش مواد افزودنی در بتن میتوانید به بند ۹-۳-۵ مبحث نهم مقررات ملی ساختمان مراجعه نمایید.
بتن آرمه(بتن مسلح)
بتن مادهای است که پس از سخت شدن مقاومت فشاری مطلوبی از خود نشان میدهد اما در کشش ضعف دارد. برای جبران ضعف بتن در کشش رایجترین راهکار استفاده از میلگرد میباشد. بتن و میلگرد با یکدیگر سازگار بوده و استفاده از میلگرد در ناحیهی کششی، بتن به خوبی این ضعف را برطرف میکند. بتن تقویت شده با میلگرد را اصطلاحاً بتن آرمه یا بتن مسلح میگویند. فصل ۹-۴ مبحث نهم مقررات ملی ساختمان توضیحات کاملی را در خصوص انواع میلگردها ارائه داده است.
طرح اختلاط بتن
نسبت میزان استفاده از آب، سیمان و مصالح سنگی در بتن را ((طرح اختلاط بتن)) میگویند. تعیین نسبتهای اختلاط بتن باید به گونهای باشد که شرایط زیر را برآورده سازد:
-کارایی و روانی بتن (اسلامپ) به اندازهی کافی باشد تا بتن بتواند به سهولت در قالبها ریخته شود و به خوبی اطراف میلگردها را بپوشاند بدون اینکه جدایی دانهها یا آب انداختن زیاد روی دهد.
-ملزومات پایایی بتن برای شرایط محیطی مختلف، باید مطابق فصل ششم مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.
-مقاومت متوسط هدف و مقاومت مشخصهی بتن تأمین شود.
نسبتهای اختلاط مواد تشکیلدهندهی بتن براساس تجارب کارگاهی و استفاده از مخلوطهای آزمایشگاهی در آزمایشگاه، مبتنی بر روشهای متداول با مصالح مصرفی کارگاه تعیین میشوند.
برای بتنهای پایینتر از ردهی ۲۰C (مقاومت فشاری مشخصهی ۲۰ مگاپاسکال) میتوان نسبتهای اختلاط را براساس تجارب قبلی و بدون مطالعات آزمایشگاهی تعیین کرد و یا به شرط آنکه مصالح مصرفی استاندارد باشد، ((نسبتهای اختلاط استاندارد)) مطابق دفترچه مشخصات فنی عمومی را ملاک قرار داد.
برای بتنهای ردهی ۲۰C و بالاتر، تعیین نسبتهای بهینهی اختلاط، باید از طریق مطالعات آزمایشگاهی و با در نظر گرفتن ضوابط طراحی براساس دوام صورت گیرد.
طرح اختلاط بتن به طور کلی با توجه به کاربرد آن و سازهای که قرار است بتن در آن مورد استفاده قرار بگیرد باید تعیین شود. روشهای تجربی و علمی زیادی در تعیین طرح اختلاط بتن وجود دارد. مقدار آب مورد استفاده در یک متر مکعب بتن، اسلامپ، اندازهی دانهها ، نسبت آب به سیمان، مقاومت فشاری بتن و شرایط محیطی در هنگام بتنریزی از عوامل مؤثر در تعیین طرح اختلاط بتن میباشند.
شرکت تنها پولاد در زمینه تولید و فروش انواع قالب های بتن و تجهیزات و متعلقات قالب بندی بتن فعالیت مینماید. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه محصولات سایت مراجعه نمایید. همچنین جهت سفارش خرید و اطلاع از قیمت روز انواع قالب های بتنی و تجهیزات قالب بندی با شماره های مندرج در سایت تماس حاصل نمایید.
