قالب بندی فونداسیون بتن

همانطور که می دانید امروزه با پیشرفت تکنولوژی، قالب بندی سنتی منسوخ شده و قالب بندی نوین و مدرن جایگزین آن شده است. یکی از بخشهای مهم هر سازه را فونداسیون یا پی ساختمان تشکیل می دهد و وظیفه آن تحمل فشار ناشی از ستون ها و انتقال این نیرو به زمین است. پی سازی بنا با توجه به نوع سازه و محلی که قرار است در آن اجرا شود تحت شرایط متفاوتی انجام می شود تا استحکام و مقاومت سازه تامین گردد. فونداسیون اولین مرحله از ساخت بنا است و باید استانداردهای لازم در اجرای آن رعایت شود به عبارت دیگر اصلی ترین جزء و المان برای هر سازه به شمار می آید که در این مقاله به تفصیل درباره انواع سیستم های قالب بندی فونداسیون صحبت خواهیم کرد.

در برخی شرایط تمام مقاومت فونداسیون را آرماتورها تامین می‌کنند. مهندسین ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند.

در رابطه با قالب بندی و آرماتور بندی توصیه می کنم مقاله (قالب بندی و آرماتور بندی در پروژه‌های بتن آرمه) را مطالعه کنید.

انواع قالب بندی فونداسیون

برای ساخت و پی ریزی فونداسیون از قالب های فونداسیون استفاده می شود. در قالب بندی فونداسیون بتن از سه نوع قالب چوبی، فلزی و آجری استفاده می شود که هر کدام کارایی مختص به خود را دارا هستند. در اینجا به توضیحات مختصری درباره هر کدام از این قالب ها می پردازیم.

قالب فونداسیون فلزی

این قالب ها اگرچه نسبت به دیگر قالب ها گران تر هستند ولی از استحکام بالاتری برخوردارند و به دلیل سهولت اتصال و سرعت اجرا و قابلیت استفاده مجدد ، نسبت به دیگر قالب‌ها ، کاربرد بیشتری دارند. امروزه این نوع قالب ها از جمله رایج ترین قالب های مورد استفاده در پی ریزی ساختمان هستند زیرا به راحتی می توان آنها را حمل نمود و در هر نوع سیستم اجرایی به کار برد.

از مزایای قالب فلزی می توان به مواردی نظیر دوام و استحکام بسیار بالا، سهولت اتصال، سرعت بالای اجرا، قابلیت استفاده مجدد و بهره وری بالا اشاره نمود. در پروژه هایی که تنوع ابعاد و سطوح کم اما حجم کار بالاست، قالب های فلزی بهترین گزینه محسوب می شوند.

با استفاده از پنل ها و اتصال آنها توسط اتصالات مربوطه، بستر های گوناگونی متناسب با مقطع بتن پدید می آید که کمک شایانی به مهندسین طراح برای اجرای اشکال نامتعارف در این بخش می نماید.

اتصالات قالب فونداسیون فلزی

پنل های مدولار
بست
گونیا
لوله داربست
بولت
میان بولت
واشر کاس
کلمپس

قالب فونداسیون آجری

قالب آجری در اطراف پی ساخته می‌شوند. در حقیقت این قالبها بخش دائمی سازه به شمار می آیند و بعد از خشک شدن بتن همچنان به عنوان جزء ثابت سازه باقی می مانند. در این نوع قالب بندی حدود آکس های سازه و قالب باید توسط نقشه بردار مشخص شود. برای جلوگیری از کوچکترین خطا در اجرای این نوع قالب بندی بهتر است گوشه آکس ها و قالب ها میخ گذاری گردد و مرز قالب ها بعد از آنکه با رسیمان مشخص شد رنگ آمیزی شود .

علاوه بر آن سطح زمین باید از ترازی یکنواخت برخوردار باشد که این امر با نقشه برداری انجام می شود. هنگام قالب بندی آجری باید یک لایه نازک از سیمان در جداره داخلی قالب اجرا گردد اما در صورت عدم این کار می توان از پلاستیک نیز استفاده نمود. پشت قالب آجری را می توان با خاک پر کرد.

اهداف اصلى جهت ساخت قالب های آجری

كيفيت: طراحى و ساخت واقعى قالب‌ها را گويند به طورى كه اندازه، شكل، موقعيت و سطح رويى مورد نظر بتن ريخته شده حاصل شود.

ايمنى: اصول ساخت قالب‌ بندى است به طورى كه بدون واژگونى يا به خطر افتادن كارگران يا سازه‌ى بتنى، توانايى تحمل بارهاى مرده و زنده را داشته باشد.

صرفه‌ى اقتصادى: صرفه‌ی اقتصادی در ساخت قالب مؤثر است به طورى كه در زمان و پول پيمانكار و كارفرما صرفه جويى شود. در زمان طراحى و ساخت قالب بندى، پيمانكار بايد بدون فدا كردن كيفيت و ايمنى، دستيابى به حداكثر صرفه‌ى اقتصادى را مورد نظر داشته باشد.

قالب فونداسیون چوبی

با توجه به اینکه جنس این قالب ها از چوب است لذا دارای وزن کمتری هستند و به راحتی قابل حمل و نقل هستند ولی نسبت به دیگر قالب ها از استحکام کمتری برخوردارند و در مقابل رطوبت مقاومت لازم را ندارند. بتن ریزی در این قالب ها به دقت کافی نیاز دارد تا آسیبی به لبه آنها وارد نشود .

قالب های چوبی در برابر قالب های فلزی وزن سبک تری دارند اما مقاومت آنها در برابر رطوبت چندان بالا نمی باشد. از مزایای این نوع قالب می توان به مواردی نظیر سهولت در اجرا و اتصالات، ضریب حرارتی پایین و وزن سبک اشاره نمود. تنها عیب قالب چوبی عدم استفاده از آن بیشتر از ۱۰ بار است.

قالب بتنی

آن چه که در قالب بندی بتن باید مورد توجه قرار گیرد، استحکام قالب ها و مهاربندی صحیح آن ها می باشد. در جهت افزایش استقامت داربست، استفاده از پشت بندهای طولی و عرضی الزامی می باشد. نحوه قرارگیری قالب بتن باید به گونه ای باشد که از خارج شدن بتن از میان آن ها جلوگیری به عمل آید. برای اجرای قالب بتنی، قالب ها باید خنک باشند. در صورتی که قالب بندی ها داغ باشند، کیفیت بتن را کاهش داده و باعث تغییر رنگ آن می شود. این امر باعث می شود بتن شکل مناسب خود را از دست دهد.

نتیجه گیری

فونداسیون (به انگلیسی foundation ) یکی از بخش‌های بسیار با اهمیت هر سازه به شمار می‌آید. با توجه به اینکه وزن کل اجزای ساختمان را فونداسیون تحمل می کند لذا لازم است برای استحکام این بخش توجه کافی مبذول شود. فونداسیون ، اولین و مهمترین بخش هر سازه به شمار می آید که باید با توجه به استانداردهای لازم ، پی‌ریزی شود تا استحکام و مقاومت سازه را تضمین کند.

قالب بندی فونداسیون بتن و انواع آن